Boerderij Leijenoord

startpagina | nieuws | wijkhistorie | huizen en bewoners | wijkverhalen | luchtfoto's
Spoorlaan | Prins Hendriklaan | Kruislaan | Koppellaan | Middellaan | Leijenseweg | Soestdijkseweg | Emmaplein

Utrechts Nieuwsblad 21-05-1904

 

Fragment van een zeldzame luchtfoto uit 1930-1934 met Leijenoord  (midden) en de Voorst (boven). Links loopt de Leijenseweg met bovenaan een paar daggeldershuisjes.  De hele foto is ook groot beschikbaar. Boerderijarchief Historische Kring De Bilt.

Het Utrechts Nieuwsblad juli 1987

J. Westeneng van Leijenoord weet het nog precies

Tussen ' t spoor en Kees Boekelaan 4 hoeves weg

DE BILT - "Zeg maar tussen 't spoor en de Kees Boekelaan in, daar woonden we, op 'Leyenoord'. Er stonden vier boerderijen op een rij: 'de Linde(nhoeve)', de (Leijen)Hoeve', ' Leyenoord' en 'de Voorst'. 'De Linde', tegenover de Brandenburgerweg is vlak na (=voor, 1936) de Tweede Wereldoorlog weggebroken; 'de Hoeve', daar kwam het politiebureau; 'Leyenoord' is in 1979 afgebroken en 'de Voorst', daar woont nu burgemeester Van Harinxma".
   Aldus lokaliseert de heer J. Westeneng te Bilthoven zijn vroegere boerderij. Naast zich heeft hij een aantal boekjes liggen over de geschiedenis van De Bilt/Bilthoven. Enthousiast laat hij wat van dit materiaal zien en ook wat eigen aantekeningen van de Biltse geschiedenis. Vervolgens loopt hij naar een ander vertrek en komt met een ingelijste foto (luchtopname) van de oude boerderij.
   Leyenoord, eigendom van baron Van Boetzelaer van Dubbeldam, kreeg in 1912 een nieuw voorhuis. Het achterhuis dateerde van 1901. Het oude voorhuis van voor 1912 heeft volgens de heer Westeneng dwars op het achterhuis gestaan.
   In 1917 kwamen de ouders van de heer Westeneng, Hendrik Westeneng (1878) en Reyertje Meyers (1882) op Leyenoord wonen. Daarvoor hadden zij vanaf 1902 op een kleiner bedrijfje aan de Voordorpseweg geboerd, vlakbij Fort Blauwkapel. Zo werden zij pachters van de baron Van Boetzelaer.

Wei- en bouwland
   Het bedrijf omvatte 29 ha. grond, waarvan zo'n 70% weiland en 30% bouwland. De heer J. Westeneng, die op zijn beurt ook van Van Boetzelaer pachtte, vertelde over de gang van zajeb rond zo'n pachtcontract: "Zo'n contract sloot je af voor twaalf jaar. Halverwege konden veranderingen in de overeenkomst aangebracht worden. Als we een paar goeie jaren achter de rug hadden, wilde de rentmeester van Van Boetzelaer de pachtprijs nog wel eens verhogen. Dat was geen gemakkelijke hoor! Ik ben nog wel eens naar de baron zelf toegestapt, omdat die rentmeester meer eiste. De baron heeft toen een schappelijke oplossing voorgesteld". De pachtbetaling vond tweemaal per jaar plaats, op 1 mei en op 1 november. "Eerst brachten we de pacht nog naar Sandwijck (het huis van de baron in De Bilt), later naar Utrecht, naar het kantoor van de rentmeester".
   De vader van de heer Westeneng begon met 20 koeien. Zelf nam hij in 1932 het bedrijf van zijn vader over. Na verloop van tijd telde het bedrijf 25 melkkoeien en 30 mestvarkens. Boven de koeien was het kippen'verblijf'. Later werden de kippen in rennen op het land gehouden.
   De melk van de koeien ging naar de melkboer in het dorp. "Heel vroeger, toen we er pas kwamen, werd er kaas gemaakt. Na de oorlog ging de melk naar de CMC in Utrecht". De varkens, die vestgemest werden tot aan het gewicht van 300 pond, verkocht Westeng aan de slager, aan particulieren uit Utrecht en Soest, en aan de CUVA, de Coöperatieve Utrechtse Vee-afzet Vereniging. In 1967 is de heer Westeneng met mesten gestopt en is hij biggen gaan fokken.

'Gaan praten'
   Men had gezegd, "die Westeneng, dat is een echte coöperatieve, daar moet je eens gaan praten". En inderdaad de heer J. Westeneng was, evenals zijn vader, flink actief in een aantal Biltse boerenverenigingen. Allereerst was hij bestuurslid van de in 1916 opgerichte 'Coöperatieve Landbouwvereniging Bilthoven'. Zijn vader had hier ook al in het bestuur gezeten. Bij deze coöperatie waren boeren uit de wijde omtrek aangesloten: Maartensdijk, Den Dolder, Driebergen, Bunnik en dan natuurlijk De Bilt/Bilthoven.
   "Ongeveer 80% van de boeren was lid. Enkelen bleven vastzitten aan de handel; die wilden zich niet binden. Die boeren kochten bijvoorbeeld bij Schuurman, de graanhandel op De Bilt. Als je lid was van de coöperatie mocht je van de handel geen graan meer kopen".
   Daarnaast was hij lid van de in 1914 opgerichte boerenleenbank. De melkkwaliteit is een belangrijke zorg van de vader en zoon Westeneng geweest. Op de boerderij werd altijd wel een stier gehouden. Hoewel het dan geen stamboekstieren waren, streefden ze er naar goede stieren aan te houden. De oude Hendrik Westeneng kocht al eens een stiertje van de 'Melkcontrole-vereniging', oftewel, volledig, de 'Rundvee- Fok- en Controlevereniging'. "Dat was een stiertje van een goeie moeder, die goed melk gaf". Van ongeveer 1960 tot 1970 was hij bestuurslid van de 'Melkcontrolevereniging'. Ten slotte heeft hij ook nog namens de Coöperatieve Landbouwvereniging zitting gehad in het bestuur van de Langbouwschool Maartensdijk (middelbare).
   En nu is de heer Westeneng al weer acht jaar boer af. Mochten er vragen bestaan over hoe een boer in een flat kan gedijen, dan moet men eens met Westeneng gaan praten. Hij heeft het er in ieder geval goed naar zijn zin. "Geen moment spijt gehad", zo zei hij.
Hans Verbraeken.

Boerderij "Leijenoord" in 1978. Fotoarchief Wim Westeneng.

Aangepast op 20-07-2019
Webbeheerder:   Koppellaan 2